اثر

چهارشنبه

shahram Adilipour-Norouz

-
بازگشت نوروز جاوداني
شهرام عديلي پور

در باورهای هند و آریایی و استوره های بین النهرین استوره ای هست که دلالت دارد بر بازگشت ایزدی از جهان مردگان برای زندگی بخشی به زندگان . این استوره در آیین ویشنو که شاخه ای از آیین هندوست ، استوره ی رامایانا ست که بزرگ ترین منظومه ی حماسی هند و به باور برخی صاحب نظران قدیمی ترین و بزرگ ترین منظومه ی حماسی جهان ست که متعلق به 10 هزار سال پیش ست .
راما ایزد / پادشاهی ست که نماد بارآوری و زایش و رویش و زندگی ست . او در اثر دسیسه ی دیوان به جهان دیگر می رود و باز نمی گردد . جهان پس از او خشک و بی حاصل و سرد می شود سپس برادر راما به سفارش سیتا همسر راما به جست و جوی او می رود و او را به جهان زندگان باز می گرداند . در استوره ی کلدانی ایشتار و تموز هم که معادل داستان رامایانا ست ، تموز که نماد تابستان و گرما ست توسط زمستان که به شکل یک گراز وحشی در آمده بود کشته می شود . پس از آن همسرش ایشتار ایزد بانوی رویش و زایش و بارآوری و زندگی به جست و جوی او به جهان زیرین می رود . به محض رفتن او جهان در تاریکی و تیرگی و سردی و سیاهی فرو می رود . این واقعه معادل تغییر فصل و آغاز زمستان ست. پس از این ماجرا خدایان پیکی به جهان زیرین برای باز گرداندن ایشتار می فرستند . سپس ایشتار و همسرش تموز پس از این که از هفت دروازه ای که به جهان مردگان می رسید می گذرند و با آب حیات شست و شو می کنند به جهان زندگان باز می گردند و دوباره زندگی و رویش و گرمی به جهان باز می گردد و این معادل پایان زمستان و آمدن بهار است . در استوره های زرتشتی / ایرانی ، داستان سیاوش ( ایزد / پادشاه ) به استوره ی رامایانا و ایشتر و تموز شبیه است . در رامایانا ، راما خودش دوباره به جهان زندگان باز می گردد و موجب زندگی و باروری دوباره می شود . در ایشتار و تموز ایشتار باز می گردد و موجب زندگی دوباره می شود اما در داستان سیاوش ، پس از این که او در اثر دسیسه ی نامادری اش سودابه و افترایی که به او می زند از آزمون آتش بزرگ به سلامتی می گذرد به توران زمین پناهنده می شود و سرانجام به دست افراسیاب کشته می شود . پس از مرگ او فرزندش کی خسرو از سرزمین توران به ایران باز می گردد و طی نبرد بزرگی که به خون خواهی پدرش با افراسیاب می کند و او را می کشد و بر او پیروز می شود ، موجب نجات ایران می شود . به گفته ی دکتر مهرداد بهار تم اصلی رامایانا و تم اصلی سیاوش به تم اصلی خدای شهید شونده در آسیای غربی باز می گردد .
ماجرای مصلوب شدن عیسا مسیح و باور بازگشت او توسط مسیحیان به عنوان نجات دهنده نیز روایت دیگری از همین خدای شهید شونده است که تم دیگری از شبکه باورها و استوره های مشرق زمین را تشکیل می دهد . این خدا شهید می شود اما دوباره باز می گردد و سلطنت خود را از سر می گیرد . در رامایانا خود راما باز می گردد و در داستان سیاوش کی خسرو باز می گردد و پادشاهی را از سر می گیرد. به گفته ی دکتر بهار ایرانیان باستان هر ساله چند روز مانده به عید نوروز آیین عزاداری و سوگ سیاوش را برگزار می کردند . شاید تغییر فصل و آمدن فصل زمستان ارتباط با کشته شدن سیاوش داشته باشد و به همین دلیل ایرانیان در این فصل به سوگواری برای او می پرداخته اند . اما در آغاز فصل بهار ایرانیان بازگشت گرما و زندگی و رویش را به طبیعت جشن می گیرند و این مصادف ست با بازگشت کی خسرو که از تخمه ی سیاوش ست . دکتر بهار می افزاید حاجی فیروز نوروزی ما بازمانده ی سنتی همان خدای شهید شونده است که روی سیاه اش نشانه ای ست از بازگشت از جهان مردگان و لباس قرمزش نشانه ای ست از خون و زندگی مجدد .

شهرام عديلي پور
Sh_adilipoor@yahoo.com

به‌سوی دیگر آثار شهرام عدیلی‌پور در اثر

حق انتشار محفوظ و متعلق به سایت اثر است

0 comments

0 Comments: