عکسی از راینر ورنر فاسبیندر

نمایی از فیلم «در سالی با سیزده ماه»

در این فیلم، مانند بیشتر فیلم‌های فاسبیندر، دغدغه‌ی همیشگی او را می‌بینیم: تقابل فرد و اجتماع، نقش ِ جامعه، و «نگاه دیگران» در سرنوشت ِ انسان‌ها. این بار نیز شخصیت نخست انسانی‌ست که به‌سبب ویژگی کنونی‌اش - یعنی تغییر جنسیت - از جامعه جدا افتاده و حتی نزدیک‌ترین کسانش حاضر به دلداری دادن و کمک به او نیستند. الویرا در پایان به جایی می‌رسد که دیگر گزینه‌ای جز به‌سرانجام رساندن این «زنده‌بودن» ندارد.

نمایی از فیلم «در سالی با سیزده ماه»

به هر روی او افزون بر نویسندگی و کارگردانی، شخصاً فیلم‌برداری، طراحی ِ صحنه و تدوین را نیز بر عهده داشت. این نکته نشان می‌دهد که سلیقه‌ی فردی‌ ِ فاسبیندر می‌توانسته به‌گونه‌ای آشکار و مستقیم بر فیلم اثر بگذارد.این فیلم در واقع، بیان ِ سینمایی ِ نگاه ِ فردی ِ فاسبیندر به‌جهانی است که او در آن بسر می‌بَرَد؛ بیان ِ درد و رنج ِ اوست، در دنیایی که آن‌را همچون کشتارگاهی (یکی از سکانس‌های بلند ِ نخستین ِ فیلم) به‌تصویر می‌کشد؛ جهان سرشار از بدی است و راهی جز انکارش نیست (سکانس ِ خودکشی ِ مردی در ساختمان و نقل قول‌هایی از شوپنهاور و فاسبیندر).الویرا در اینجا نماد ِ فردیتی است که در جستجوی دوست‌داشتن و دوست‌داشته شدن، در این جهان ِ تهی از دلسوزی و هم‌دردی و در میان ِ چرخ‌دنده‌های منش و کنش ِ «دیگران»، آرام آرام خُرد و خراب می‌شود و تکه تکه از بین می‌رود.

-