-

در سال­های بعدتر، یعنی سال 1366 قیصر امین پور مفتخر به دریافت جایزه "کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان" هم می شود. دلیل این جایزه نیز مجموعه­­ئی است با عنوان "ظهر روز دهم" که عاشورا و آنچه متعلق به این فرهنگ اسلامی سادیستی و مازوخیستی می باشد را برای کودکان به شعر در آورده است.
برای همین منظومۀ سادومازوخیستی که تحت عنوان فرهنگ و ادب به بازتولید و تقدیس فرهنگ آدمکشی و خودکشی پرداخته، در همین زمان منتقدان و نویسندگان حوزه­ای­شان نیز نقد و جستار و تفسیرهای متفاوتی با هزاران به به و چهچه نوشته­اند، که از جمله می توان به "جستاری در منظومه "روز دهم"" از منوچهرعلی پور اشاره نمود. او در این جستار می نویسد:
"یکی از ویژگیهای بارز شعر کودک توجه شاعر به داستانگونگی آن است............امین پور ....شاعر فضا را با دو فعل "است" و "بود" ... به تصویر می کشاند.... روز عاشوراست/ کربلا غوغاست/ کربلا آن روز غوغا بود/ عشق تنها بود........شاعر تلاش کرده....ماجرای واقعه عاشورا و چگونگی شهادت "کودک" را با بیانی شاعرانه...."
قابل ملاحظه است که فرهنگ مرگ پروری به نام هنر و ادبیات، آن هم ادبیات کودکان توسط قیصرها به خورد جامعه داده شده و هنوز این تلخی کماکان در کام جامعه و مردم ریخته می شود. طبیعی است که اما اکنون قیصرهای دیگری این فرهنگ پوسیده را با عنوان ادبیات به جامعه عرضه می کنند. و برای اینکه باز هم بیشتر ملاحظه شود در ادامه می نویسد: "یکی دیگر از شگردهایی که شاعر- قیصر امین پور- در سرودن از آن سود جسته است، عنصر گفتگو است...........در شعر کودک نقش گفتگو دو چندان می گردد. .....شاعر منظومه "ظهر روز دهم".....تلاش می کند.....تا تاثیر کلام وی در ذهن مخاطب بیشتر شود:
..گفت: اینک من/ یاوری دیگر
..چشمها از یکدگر پرسان: / "کودک و میدان!"
..گفت: "تو فرزند آن مردی که لختی پیش/ خون او در قلب میدان ریخت
..کودک ما گفت: "پای من در جستجوی جای پای اوست"
آری جایزه کانون پرورش فکری کودکان به چنین فرهنگ و ادبیاتی داده شده است، فرهنگ و ادبیاتی بیمار.
اما قیصر امین پور تنها یکی از صدها ادیب و هنرمند حکومتی است که عرصه را در این تاریخ به اشغال خود در آورده­اند و ضمن سرکوب سایر هنرمندان و شاعران و نویسندگان، می تازند و ازخودشان با جوایز گوناگون و تفسیرهای پوچ و پوسیده نیز پذیرایی­های مختلف به عمل می آورند.
آنچه بایستی در حد یک شاعر گفت، پیش و بیش از هر چیز شاید آن باشد که کار او و روند بعدی کارش نیز مورد اشاره و بررسی قرار گیرد، اما ما در اینجا تنها با شاعر و شعرش صرفاً سر و کار نداریم. بلکه با مجموعه کارکرد یک شاعر روبرو هستیم که بخشی از تاریخ و فرهنگ یک جامعه را پابپای حکومتش به تباهی کشانده است. در اینجا شاعر تمامی فرآیندهای ادبی و هنری­اش را در خدمت به سیاست حاکم و به حساب خودش "جامعه" گرفته است. تمامی ارجاعات اثرش را به مخاطب اجازه داده، تا در بیرون از اثر، یعنی در جبهه، در جامعه و سرکوب مردم و گروهای اجتماعی و سیاسی جستجو کند. بنابراین ما نیز این حق را نداریم تا تنها شعر او را به عنوان شعرببینیم، او گفته تا جامعه بکار بندد. کما اینکه احمدی نژاد رئیس جمهور رژیم در پیامش به مناسبت مرگ او نیز گفته است: "این شاعر ارجمند از جمله فعال ترین شاعران نسل انقلاب بود که هنوز دغدغه ها و تراوشات متعهدانه و ادیبانه بسیاری برای گفتن داشت." و خامنه­ای در موردش گفته است: "او و دوستانش نخستین رویشهای زیبا و مبارک انقلاب در عرصه شعر بودند و بخش مهمی از طراوت و جلوه این بوستان، مرهون ظهور و رشد آن عزیز و دیگر دوستان همراه اوست."
و چرا که نه، وقتی که برای جنگی خانمانسوز و سیاستی که نیاز به فریب دادن داشته باشد، تو به عنوان شاعرش بنویسی:
"آن روز
بگشوده بال و پر
با سر به سوی وادی خون رفتی
گفتی
دیگر به خانه باز نمی گردم
امروز من به پای خود رفتم
فردا
شاید مرا به شهر بیارند
بر روی دستها
اما
حتی تو را به شهر نیاوردند
گفتند چیزی از او به جای نمانده است
جز راه ناتمام"
و یا با عنوان "کوچ" بنویسی:
من همره ایل آب خواهم کوچید
تا منزل آفتاب خواهم کوچید
با این دل تنگ، مصلحت نیست درنگ
بر محملی از شتاب خواهم کوچید"
یا دفتر پشت دفتر به چاپ برسانی برای آنکه با "لبان مرگ" مرگ را برای جبهه­های جنگ و آدمکشی رژیم اسلامی تقدیس کنی و بگویی:
آن سان که نسیم، برگ را می بوسد
یا حادثه زین و برگ را می بوسد
با هر لب پلک خود که بر هم می بست
گفتی لب مرگ را می بوسد. (از مجموعه "در کوچه آفتاب" فصلی با شهادت و شهیدان خدایی)

و یا: "دیدار تو را به شوق خواهم کوشید/ چون جامه­ی تازه­ایت خواهم پوشید/ گر آتش صد هزار دوزخ باشی/ ای مرگ، تو را چو آب خواهم نوشید" (از مجموعه "در کوچه آفتاب" فصلی با شهادت و شهیدان خدایی)
شاید قیصر امین پور نیز بعدها مانند بسیاری دیگر از افراد هم سنخ خودش از ادامه روند انقلابش، بویژ پس از مرگ امامشان ناخشنود گشته و همانگونه که اخراج آنها از "حوزه هنری" گواهی می دهد، راه و مسیر دیگرتری را انتخاب نموده اند. اما این انتخاب جدید نیز بدین معنی نیست، که او تبرئه شده است، بویژه آنکه کسانی همچون او از آنچه درونی یک حکومت و همدمی آنان با آن بوده، بسیار برای گفتن داشته که البته آگاهانه ناگفته گذاشته شده و در واقع دوباره در سرپوشی آنها نقش دستیار را برایشان بازی نموده است.

قیصر امین‌پور

--
نه تنها در زمانی که این شاعر، مستقیماً شاعر حکومتی و مزدبگیر آن بوده، که حتا پس از آن نیز، او و هم مسلکانش که در راه اندازی چنین حوزه­هایی نقش داشته­اند، هرگز بر علیه سانسوری که رژیم جمهوری اسلامی اعمال کرده و می کند، لب باز نکردند. در مقابل چشمان همین آدمها سیرجانی و سیرجانی ها ترور شده­اند، غفار حسینی در خانه­اش ترور شده، مختاری و پوینده و هزاران شاعر و نویسنده کشته و دربدر شده­اند و اینها همچنان به سکوت مرگبار خود ادامه داده­اند. غلامحسین ساعدی را همین­ها در پاریس کشتند و هزاران انسان آرزمند را همین­ها و به یاری حکومتشان به خاک و خون کشیده­اند و روانه زندانها و تبعید کرده­اند. همین­ها بودند که کشتند و شعرشان را بر جنازه­های ما خواندند. و همین­ها هستند هنوز که اگرچه هم برگشته باشند، برای آنکه نانشان را لااقل به سق بکشند، لال مانده­اند.
بله قیصر امین پور شاعری است که زبانش روان است. در هر عرصه و قالبی هم دست به آزمون زده است، برای آنکه نانش روان و دوان به در خانه بوده است. با این وجود شعرش لااقل در همین سطحی هم که در اینترنت قابل دسترسی است، اما چیز چندان ویژه یا حرف ویژه­ای لااقل برای تاریخ پویای امروز ندارد، سوای آنکه بسیاری از قالب های بکار گرفته­اش نیز جزء خرج و برج دنیای کهنگی نیست که فقط برای همین جمهوری اسلامی و تبلیغ عرفان و عقب ماندگی می تواند کاربرد داشته باشد. تازه منهای تکرار دیگران که بخشی از کار او بوده است.
قیصر امین پور مثل بسیاری از همردیفان و همکیشانش چنانچه بعدها دیگر با رژیم جمهوری اسلامی کار مستقیم و فعالی نداشته­اند و نمی خواسته­اند که داشته باشند، پس حداقل آن این بوده است، که به تاریخ ادبیات ایران و مردم و تمامی کسانی که در طول این سال ها سرکوب و و و....... شدند، بدهکار یک معذرت خواهی و افشای سهم خود بوده و هستند. وگرنه با حکومتشان روزی خواه نا خواه پاسخگوی تاریخ این جامعه و مردم خواهند بود و آنوقت قضاوت به گونه دیگری است.
قیصر امین پور را چنانچه جزء دسته برگشته­ گان از رژیم جمهوری اسلامی هم فرض کنیم، آنقدر نان به نرخ روز خور بوده، که تا پایان زندگی­اش کلامی در این مورد بروز نداده است، تا حدی که حکومتش علناً و صراحتاً به پاس خوش خدمتی­های او علاوه بر پیام های ویژه، بزرگداشت­های در خور شأن یک جیره خوار واقعی را برایش همچنان رعایت نموده است. تنها کافی است به انتقال جسد او به زادگاهش در "گتوند" و اختصاص زمین 1000 تا 1500 متر مربعی، برای محل دفنش اشاره کرد.
در این حالت شعر دیگر چه صیغه­ای است، و زبان دیگر چه معنا می دهد. ترکیب و مجاز و استعاره کدام است، قالب به چه درد می خورد، وقتی که شاعر در کنار آدمکشانی همچون سعید امامی­ها و قاضی مرتضوی­ها و لاشخورها به زندگی انگلی و مغرضانه­اش تا آخرین لحظه ادامه داده و توانسته همچون شیادی با روح و روان جامعه بازی کند.
در جامعه­ای که کانون نویسندگانش به تنهایی بیش از یک حزب سیاسی افراد قتل عام شده توسط همین حکومتی دارد، که قیصر امین پور نماینده و تولید کننده فرهنگ پوسیده­اش بوده و اجازه حتا برگذاری مجمع عمومی سالانه خود را هم ندارد، آنوقت بخشی از کارهای همین قیصر امین پور و هم صداهایش نیز در کتاب های درسی کودکان در مدارس به خورد دانش آموزان داده شده و همچنان داده می شود. حکومتی که حتا از سانسور غزل­های حافظ در کتاب­های درسی دریغ نکرده و دست به تکه تکه کردن آثاری از فروغ و هدایت و بسیاری دیگر در جامعه می زند، آنوقت می کوشد قیصر را نابغه ادبیات معاصر معرفی کند. این است که این دیگر شعر نیست، که بایستی مورد قضاوت قرار گیرد، و کسی که چنین کند، تاریخ را همچنان و جامعه را به ریشخند گرفته است.
قابل توجه است که در حالیکه او احتمالاً داشته مشق سپهری وار می کرده و می خوانده: آب را گل نه کنید، آنطرفتر شاید ....." اما در کنار خودش داشته­اند صد در صد- و ما این را حتا از این راه دور می دانیم- سر هزاران انسان را زیر آب می کرده­اند و مختاری را مجال نداده اند و پوینده را قطعه قطعه می کرده­اند. جالب است که چطور این شاعر برای مرده 1400 سال پیش احساس داشته و نشان داده، اما برای انسان کنار دستش نه تنها به رویش نمی آورده، که حتا تن به پاداش و سپاس های فراوان هم داده است. جایزه نیما "تندیس مرغ آمین" را هم از همین طریق به او صله داده اند.
شاعر و نویسنده خود تعیین می کند که چه بگوید، و بنابراین می تواند هم که سیاسی گفته و نوشته باشد، اما در عین حال وقتی که تن به سیاست در صحنه و آن هم از نوع "عدل علی"اش می دهد، لازم است که پاسخگوی ابعاد گوناگون آن هم باشد.
در هنر و ادبیات، نقد و بررسی رسم است، اما رسم عرصه سیاست چیز دیگری است و به همین دلیل چنین کسانی نمی توانند انتظار داشته باشند، که به حساب حرف دلشان-هنر و ادبیات- تاریخ و جامعه عمل واقعی­ آنان را نادیده بگیرد و به سادگی از آن بگذرد.
برای نمونه توجه کنید به این رباعی که در سال 1363 منتشر شده است:
صياد به صد بهانه ما را نگرفت
با آن همه دام و دانه ما را نگرفت
اين دور كمان چگونه دوري است كه هيچ
حتي به خطا نشانه ما را نگرفت؟ / از مجموعه "در کوچه آفتاب" سال 1363
در این سال بسیاری را رژیم یا به زعم ما "صیاد" خود به بهانه جنگ و بر خلاف آنچه شاعر می گوید، به دام انداخته بود. شاعر اما از آنجا که رژیم نیاز به گوشت دم توپ داشته، منظور شاعر بیش از این و رفتن کامل به دام مرگ بوده است. در عین حال در همین سال و زمان، بسیاری دیگر را رژیم جمهوری اسلامی یا باز هم بگوئیم به زعم ما "صیاد" شعر آقای شاعر، به اسم "ضد انقلاب" بدام انداخته و کشته و بسیاریشان نیز هنوز در زندان بسر می برند. تعداد وسیعی هم به دور دنیا آواره شده­اند و بسیاری هم در جامعه در حالت تعقیب و گریز هستند.
"صیاد"ی که جناب شاعر از آن سخن می گوید، نه تنها برای جامعه ما هزاران زیان فکری و فرهنگی دارد، که اساساً من و امثال من چگونه می تواند نا دیده بگیرد که این "صیاد" که قیصر امین پور بسیار هم رمانتیک آن را وصف می کند، دمار از روزگار ما در آورده است. آخر تاریخ زنده کنونی چگونه می تواند با چنین هنر ویژه قتل عامی رابطه برقرار کند؟ و نادیده بگیرد که مابه ازای خارجی چنین صیادی برای ما انسان­ها همین حکومتی است که جامعه را در چنگش گرفته، و آنوقت مشتی آدم "مشنگ" بقول زنده یاد شاملو هم استخدام کرده، تا مجیزش را بگویند و چشم مردم را کور کنند.
نه نمی شود. ما با چنین شاعری نه سر و کار داشتیم و نه می توانیم داشته باشیم. تازه مگر شعر هم شد فضیلت؟ و اصلاً هر جنایتکاری هم می تواند خودش مستقیماً شعر و داستان بنویسد، آهنگ بنوازد و هزار جور هنر به خرج دهد، تا سر پا بماند و مگر ما موظفیم به هر سازی برقصیم و یا چشم بر هر چیزی ببندیم؟
با اینهمه شاید قیصر امین پور نمی توانست این را بفهمد، و نفهمید که جمهوری و اسلام یکی از بزرگترین کمپانی­های پرتولید و پر مصرف جهان سرمایه داری بوده است، که هر کالایی را پس از تاریخ مصرفش سر به نیست می کند. مگر با سعید امامی­اشان هم نکرد. فقط نباید فراموش کرد که با مردن کسی تاریخ مصرفش هم الزاماً به پایان نمی رسد، بلکه در مواقعی تازه می تواند، پر درآمدتر هم بشود. قیصر امین پور به این یکی فکر نکرده بود، وگرنه شاید قبل از مرگش چیزی، حرفی، یا بالاخره کاری می کرد. ولی این دیگر به ما مربوط نیست. آدم معامله­چی همیشه هم سود نمی کند.

-------------------------------------------- -

خنده تاریخ/ منوچهر دوستی

برای قیصر امین پور، شاعری که جمهوری اسلامی تولیدش کرد و حالا هم دارد مصرفش می کند.

تکیه داده ای به دور
دستت به ما، به زمان ما نمی رسد.
کنار کجاوه و غزل
حرف و زبان مولوی است هنوز
که دودش رفته اما به چشم ما.

می کوبی مثل اسب سم بر زمین
تا مثل مجنون از عشق بگویی
نه از عشق من اما، همین روبرو
روی زمین بالغ زیبایی
بعله از دورها
از دوردست: عشق الهی

اما می گویند گفته بودی
که دیگر
"کاری به کار عشق ندارم"*
این که حرف نیست
آن زمان که داشتی چه بود
"ظهر روز دهم"؟ **

مردم ببینید
خرج تاریخ بالا رفته است
خنده مصرفش گران شده

ما را بگو
چشمهای بی شمار
که به گریه­امان انداختید
از قضا
بوقت عاشقی­اتان

ما مکدر از شما بودیم
بجا بود این
اما شما چرا؟
شما که ما را ...

از خودتان؟
کدامیک از خوداتان؟
یک ضربدر یک
تقسیم بر....؟
چگونه!

ببینید مردم!
بیهوده نیست
خرج تاریخ هی بالا می رود
بی جهت نیست، خنده زیاد!

* بندی از یک شعر قیصر امین پور با عنوان "شعر نا گفته"**منظومه "ظهر روز دهم" از قیصر امین پور که در آن به ماجرای عاشورا و کشت و کشتار پرداخته شده و اتفاقاً برای کودکان هم آن را نوشته است.

-

دیگر نوشته‌های منوچهر دوستی در اثر۰۰۰

-

-