عکس از آرتا داوری
ایرج زهری
منتقد تئاتر، نویسنده و مترجم
تحصیل تئاترشناسی و ادبیات آلمانی ( ۱۳٣٨ تا ۱٣٤۵)
دردانشگاه مونیخ آلمان
از سال
١٣٤٦ تدریس ادبیات نمایشی در ایران: در دانشکدهی هنرهای دراماتیک، انستیتوی
مربیان امور هنری و مدرسهی عالی تلویزیون
عضویت
درشورای نمایش تلویزیون ملی ایران و تولید برنامههای هفتگی متعدد از جمله:
معرفی و
نقد تئاترروز، "تئاتر شهرستان" و "تازههای تئاتردرجهان"
مقالههای
پژوهشی:
سیری
درتاریخ ادبیات نمایشی در ایران (از نخستین اقتباسها تا آثارنمایشی میرزاده عشقی،
در٣۵ شماره
"تاریخ
تطبیقی تئاتراروپا" در ۲۵ شماره
"تاریخ
تطورصحنهآرایی صحنه درجهان و صحنهآرایی در نمایش آئینی تعزیه در۵ شمارهی هفتهنامهی
تماشا
نقد تئاتر
در مطبوعات:"نگین"، "کتاب هفته"، "بامشاد"،
"تماشا"
ترجمهی آثارنمایشنامه نویسان بهنام فرانسه و آلمان
از آن
میان: ژان کوکتو، فرناندو آرابال، برتولت برشت، گئورگ بوشنر و اسواومیر مروژک.
تدریس تئاتر در آلمان، از سال (۱۳۵۹ - ۱۹٨۱)
با
موضوع "افسانه ونمایش" در دانشگاه شهر اسن و "تکنیکهای
بازیگری" در "فولکس هُخ شوله – مدرسهی عالی"ِ شهر بوخوم
ترجمهی
آثارنمایشنامهنویسان بهنام از آن میان: دیگر آثار نمایشی گئورگ بوشنر، ارنست
توللر، کارل فالنتین، ژان تردیو، هاینرموللر داریو فو/ فرانکا رامه و یاسمینا رضا.
ترجمهی
نمایشنامههای هنرمندان تئاتر معاصر ایران
از آن میان "قرمز و دیگران" از محمدیعقوبی و "آقا لیلا" از
محمد کورشنیا.
تألیف
نمایشنامه، از آن میان: "مهمان" و "فقیرعلیشاه"-تراژدی کمدی "زمانخان،
حاکم ولایت بهشت آباد و توابع به زمان قاجار"
نقد
تئاتر به فارسی و آلمانی در ماهنامه ها، رادیوها و سایتهای آلمان (ماهنامهی صحنه
و سایت "اثر" Assar)
کوششهای
هنری اینجانب (ایرج زهری) از سال ١٣۸٢ در ایران
مقالهها
و نقدها در ایران:
معرفی
ونقد جشنوارههای تئاتر در آلمان (برلن) و فرانسه (اَوینیون) در ماهنامهی صحنه (حوزهی هنری)
و ماهنامهی "تتاتر" درمرکزهنرهای نمایشی.
شرکت
همهساله، بهعنوان عضو کانون منتقدان تئاتر ایران در جشنوارههای تئاترفجر و
تحریر مقاله و نقد در بولتنها و کتابهای مربوط به جشنواره ( ازسال ١۳۸٢)
تحریر
مقالههای پژوهشی:
ازجمله
نمایش "پرفورمنس" در ماهنامهی "آوای خیال"، وابسته به
فرهنگستان هنر
کارگردانی:
کارگردانی
و بازی در نمایش سهگانهی "اسوالد و زنائید"، "تنها آنها میدانند"
و"حرفی بهجای حرفی دیگر" اثر"ژان تردیو"، به ترجمهی اینجانب،
در سالن قشقایی، ازمجموعهی تتاتر شهر (در سال 1385)
تألیفات:
"یادها
و بودها" (خاطرات هنری نویسنده) نشر معین (١۳۸٢)
"فقیرعلیشاه"
نشرقطره (١٣۸٣)
"مهمان و چند نمایشنامهی کوتاه"،
نشرقطره (١٣۸٤)
برگردان:
١-
"مهاجران و چند نمایشنامهی کوچک" از اسواومیر مروژک نشر دشتستان
(١٣۸٣)
٢- "آنجا کیست"، اثر
"ژان تردیو، نشرقطره (١٣۸٤)
٣-
"فرهنگ کوچک هنرپیشه" اثر داریوفو و فرانکا رامه نشرقطره (١٣۸٤)
٤-
"بلیط تئاتر" اثر کارل فالنتین، نشرقطره (١٣۸۵)
۵-
"مأموریت، همراه با هملت ماشین و مده آ"، نشرافراز (١۳۸۹)
کتابهای
آماده برای انتشار:
ترجمه:
"هینکهمن"
اثر ارنست توللر، نشر قطره
"توراندت"
اثر کارلو گوتزی، نشر قطره
تألیف:
نقلهای
"مطرب و بی مرگی، خواب طلایی و ترفندهای زنان"
سه نقل
و تفسیر از "هفت پیکر" نظامی: (گنبد سیاه، گنبد سرخ و گنبد سپید)
سیری
درتاریخ نمایشنامه نویسی درایران"، نشر افراز
فرهنگ
جهانی نمایشنامه، بخش اول آلمان"، نشر افراز
ترجمه:
"روزنگار
یک جنایت ازپیش اعلام شده"، رمان، اثر گاوریل گارسیا مارکِس
دیگر
فعالیتها:
عضویت
در شورای داوری جشنوارهی تئاتر فجر؛ از ٢٣ بهمن تا ١ اسفند ٨٩