اثر

جمعه

Kylli Sparre

دنیای افسون‌گر کایلی اسپر

خسرو نخعی

سوررئالیست‌ها همواره در تلاش بودند تا زبانی را به‌وجود بیاورند تا ذهن بتواند در راه آفرینش بدون دخالت منطق ارادی، اثری را خلق کند. از این‌رو آن‌ها خواب و کابوس را ایده‌آل برای الهام و هوشیاری را دشمن خلاقیت می‌دیدند. آن‌ها سعی می‌کردند تا با به تصویر کشیدن یا نوشتن از خواب به خلق اثری بکر موفق شوند که پیش از آن وجود نداشته و تکراری نیست.

خانم کایلی اسپر (یا اسپارک sparrek) متولد 1980 (1358-59) در شهر تالین کشور استونی است. او سال‌ها تلاش کرد تا یک رقاص حرفه‌ای باله شود، اما وقتی که آموزش‌هایش در این زمینه به پایان رسید، دریافت که راه زنده‌گی‌ش این نیست. او در جست‌و‌جوی راهی برای نشان دادن خلاقیت‌ش به عکاسی رسید.

عکس‌های او که ملهم از افکار، مشاهدات و تجربیات‌ش هستند، در سبک عکاسی سوررئال دسته‌بندی می‌شوند. کایلی اسپر موفق شده در چند سال کوتاه عکاسی راهی را طی کند که عکاسان با تجربه در طی سالیان می‌روند. او با استفاده از تکنیک‌های رایانه‌ای و ترکیب چندگونه عکس دنیایی را خلق می‌کند که مؤلفه‌های آشکارش انزوا و شگفتی است.

موضوعات اسپر غالبن زنی بالرین با لباس‌های فاخر و حجیم است که در سکون، بدن‌ش را با ظرافتی موسیقیایی به رقص درآورده و در مکانی غریب، تنهاست. دیدن این ترکیب گاهی هولناک است و به بیننده حس عجیب انزوا هجوم می‌آورد. مفهوم انزوا که آشکارا در مجموع عکس‌های او پیداست، هم‌چون خوابی ترسناک می‌ماند که به حقیقت پیوسته است.

سوژه‌های او گاهی در خود فرورفته در مکانی محدود و یا رهاشده در فضایی بی‌نهایت و خالی هستند. گاهی یک سوژه تکثیر شده و موضوع با خود روبه‌رو گشته. اما این تکثیرشده‌گی چیزی از انزوای اثر نمی‌کاهد بلکه حس ترس را نیز به آن می‌افزاید.

سوژه‌ها که معمولن برهنه‌پا هستند و چهره‌شان با موها یا حالتی خاص از بیننده پنهان شده‌اند و یا پشت به دوربین کرده اند، هم‌چون افسون‌شده‌ها می‌مانند که در دنیایی نا‌آشنا در خلسه، می‌رقصند.

کایلی اسپر دو مجموعه عکس منتشر کرده که تعدادی از آن‌ها را می توان در سایت‌ش مشاهده کرد. این دو مجموعه شامل خوابگاه‌های قلب من (the chambers of my hearth) و دیالوگ‌های سکوت (silent dialogues) است.

عکس‌های کایلی اسپر امنیت ما را به خطر می‌اندازد. آن‌ها نه مثل عکس‌هایی از طبیعت یا مناظر زیبا و چشم‌آشنا هستند که از دیدن آن لذت می‌بریم و قاب می‌کنیم و نه شباهتی به عکس‌های پرتره دارند که زن‌های زیبا با جذابیت زنانه چشم‌مان را خیره می‌کنند، عکس‌های کایلی اسپر خوابی هستند که ما می‌بینیم. خوابی که هم می‌خواهیم از آن بیدار شویم و هم نمی‌خواهیم چشم از آن برداریم.