ده نویسنده‌ی بزرگ که جایزه‌یِ نوبل نگرفتند

به قلمِ لنا کالم‌تِگبرگرفته از روزنامه‌یِ سونسکا داگ بلادت
رباب محب

ایمل زولا ( 1840 – 1902)
ایمل زولا نویسنده‌یِ ناتورالیست (طبیعی‌گرا) فرانسوی درسالِ1902 یعنی یک‌سال قبل از مرگش کاندیدِ اولین جایزه‌یِ ادبی نوبل شد. اما از آن‌جائی‌که به نظرِ کارل داوید آف وایرسن دبیرِدائم وقت کمیته‌ی نوبل، ادبیات باید " سمت و سوی معنوی و مطلوبی" داشته باشد، این جایزه به زولا تعلق نگرفت. ازجمله دلایل کمیته‌ی نوبل " ناتورالیسمِ بسیار بی‌روح و بی‌ملاحظه‌یِ زولا باعث می‌شود که به دشواری بتوان اورا مناسب این جایزه دانست." وبدین ترتیب جایزه به شاعر فرانسوی سُلی پرودهوم، نویسنده‌ای که آثارِ چندانی از خود به جای نگذاشته است و این شروع جالبی برای جایزه‌یِ ادبی نوبل نبود.

لئو تولستوی (1828- 1910)
جایزه نگرفتن تولستوی اغلب به عنوان یکی ازخطاهای بزرگ کمیته‌ی نوبل تلقی می‌شود. از همان سال 1902 نام تولستوی در لیست کاندیداها کنار 34 نام پشنهاد شده،قرار داشت. در گزارش رسمی کمیته‌‌یِ نوبل آمده است که نویسنده‌یِ«جنگ و صلح» " استادِ شرح حوادثِ حماسی است" اما انتقادِ تولستوی از دولت و کلیسا باعث شد که جایزه به او تعلق نگیرد. عدم صلاحیتِ تولستوی طبق نظرِ کمیته‌ی نوبل اینطورجمع‌بندی شده است: آثارتولستوی با معیارِ جایزه یعنی" معنویت والا و وارسته" مطابقت ندارد. بدین ترتیب تولستوی نیز قربانیِ برداشت و عقایدِ کنسرواتسیمِ وایرسن شد.

ویرجینیا وولف ( 1882 – 1941)
نام ویرجینیا وولف هرگز در لیستِ کاندیداهایِ جایزه‌یِ نوبل نبوده است. اغلب گفته می‌شود که به جایِ وَله پیرل بوک (1938) می‌بایستی ویرجینیا وولف برنده‌یِ جایزه‌یِ نوبل می‌شد. آیا این به خاطرِ زن بودنِ او بود؟ ما می‌دانیم زنان نویسنده‌ای که موفق به دریافت جایزه‌یِ نوبل شده‌اند انگشت‌شمارند. تا کنون تنها یازده نویسنده‌یِ زن موفق به دریافتِ جایزه‌یِ نوبل شده است. البته دلیل این امر تنها به آکادمی سوئد برنمی‌گردد، بلکه شمار زنانِ نویسنده‌ای که به عنوان کاندیدا پیشنهاد می‌شود، بسیاراندک است. نام شاعرِ روسی آنا آخماتوف (1889-1966) از جمله‌ نام‌هائی است که در حاشیه مطرح شده است.

جمیز جویس ( 1882-1941)نویسنده‌یِ ایرلندی خالق اودیسیوس هم جایزه‌یِ نوبل نگرفت. و این یکی دیگر از خطاهایِ کمیته‌ی نوبل است. طبقِ نظرِ شل اِسمارک در دهه‌یِ سی، وقتی کمیته‌ی نوبل از کسانی مثلِ پیرل بوک قدردارنی می‌کرد و به طور جدی مارگریت میشل نویسنده‌یِ کتاب پرفروشِ « دور با باد" را به بحث می‌گذاشت، جائی برای نوبل گرفتن جیمز جویس وجود نداشت. اما در دهه‌یِ چهل وقتی آکادمی سوئد متوجه نویسنده‌گانِ « پیشگام» شد، می‌توانست جمیز جویس یکی از برنده‌گانِ این جایزه باشد.

خورخه لوئیس بورخس (1899 – 1986)
نویسنده‌یِ آرژانتینی که همواره آثار اندکِ او مورد بحث قرار گرفته است. گفته‌ می‌شود آرتور لوندکویست به بورخس به خاطر تمجید از دیکتاتور شیلایی آگوستو پینوشه رأی منفی داد. لوندکویست هم‌چنین گفته است که بورخس بی دلیل اینگونه بر سرِ زبان‌ها افتاده است. به هرحال، اکنون دیگر دیر است، زیرا که از سال 1974 تصویب شد که جایزه‌یِ نوبل فقط به نویسنده‌گان در قیدِ حیات تعلق بگیرد. 

هنریک ایسبن (1828- 1906)وایرسن " سمبولیسمِ ایسبن را دوست نداشت." و بدین ترتیب و با همان دلایلی که نامِ زولا و تولستوی از لیست برنده‌گان جایزه‌یِ نوبل حذف شد، نام این درام نویسِ نروژی نیز خط خورد. سالِ 1903 یعنی سالی که نامِ ایبسن در لیستِ کاندیداها بود، جایزه‌یِ نوبل به بیورن شرنه بیورن‌سونِ نروژی که به نظرِ اعضایِ آکادمی سوئد شعرش " ناب و در خدمتِ اندیشه است" تعلق گرفت.

گرام گرین ( 1904 – 1991) گرام گرین نویسنده‌یِ پرکارِ بریتانیائی از دیرباز به " کاندیدای همیشگیِ نوبل" ملقب شده است. گویا آرتور لیندکویست مانعِ راه اوبود. لیندکویست در مصاحبه‌ای در سال 1980اظهار کرده است که آثارِ خوبِ گرام گرین متعلق به گذشته‌هایِ خیلی دوراست.

فرانس کافکا ( 1883 -1924)
گناهِ جایزه نگرفتن فرانس کافکا - نویسنده‌یِ چک - به گردنِ آکادمی سوئد نیست، زیرا که اغلب آثار کافکا پس از مرگش منتشر شده است.

مارسل پراست (1871 – 1922)
طرفداران پراست نیز نمی توانند آکادمی سوئد را زیر سؤال ببرند. شاهکار پراست به طورِ کامل، موقعی منتشر شد که این نویسنده‌یِ فرانسوی در قید حیات نبود.

آگوست استریند برگ ( 1849 – 1912)بزرگترین نویسنده سوئدی نیز از آکادمی سوئد جایزه‌ای دریافت نکرد. آگوست استریند برگ به عنوان یک نویسنده‌ای جنجالی شناخته شد. سال 1909 با اهدایِ جایزه‌یِ نوبل به سِلما لاگرلُف روشن شد که این جایزه هرگزبه آگوست استریند برگ تعلق نخواهد گرفت. آن‌گاه بود که به همتِ جمعی طرفدار جایزه‌یِ "آنتی نوبل یا ضد جایزه‌یِ نوبل" به راه انداخته شد و در آخرین روزِ تولدِ استریند برگ این جایزه به این نویسنده‌ی بزرگ اهدا شد.

...
جمعی دیگر از نویسنده‌گان که جایزه‌یِ نوبل نگرفتند:
جرج براندس – هنری جیمس – آنتون چِکُو- ژزف کون‌‌راد- مارگاریت یورکنار – رنه چار- ولادیمیر ناباکوف – برتول برشت- پل کِلان- آسترید لیندگرن – مارنیا توف‌تاجوا .
پنجاه سال گفت‌و گوهایِ اعضایِ آکادمی نوبل جزء اسناد محرمانه بوده است.
این مقاله روز هشتم اکتبر دوهزارو هشت میلادی در روزنامه‌یِ سونسکاداگ بلادت، بخشِ فرهنگی صفحه‌یِ 6 به چاچ رسیده است.

اسامی:Lena Kalmteg- Èmile Zola – Sully Prudhomme - Leo Tolstoj – Virginia Woolf – Vale Pearl Buck - Carl David Wirsén – Anna Achmatove - Artur Lundkvist – Augusto Pinochet – James Joyce – Odysseus - Kjell Espmark - Jorge Luis Borges – Henrik Ibsen – Graham Greene – Frans Kafka – Marcel Proust- August Strindberg – Georg Brandes – Henry James – Anton Tjechov – Joseph Conrad- Marguerite Yourcenar – Rene Char – Vladimir Nabakov- Bertolt Brecht – Paul Celan – Astrid Lindgren – Marina Tsvetajeva
-

-

به‌سوی دیگر نوشته‌های رباب محب در اثر

-

-

-